Dé issues in de vastgoedwereld in het post-Covid-19-tijdperk? Boerman hoeft er geen seconde over na te denken. ‘Dat zijn met name de enorme woningbouwopgave en de verduurzamingsopgave van de hele vastgoedvoorraad. Die twee uitdagingen zijn niet van gisteren, maar waren al urgent voor de coronapandemie wereldwijd alle aandacht naar zich toetrok. Ze zijn ook zeker niet verdwenen, maar in 2022 in een nieuw licht komen te staan onder invloed van de oorlog in Oekraïne, de sterk oplopende inflatie en de stijgende rente.’
Op zichzelf staande issues zijn er sindsdien volgens Boerman niet meer: alles hangt met elkaar samen. ‘De puzzel die vastgoedbeleggers moeten oplossen is complexer dan ooit, maar niet onoplosbaar. Daar komt bij dat de verschillende puzzelstukjes goed in elkaar kunnen worden geschoven. Neem de hoge energielasten, die veel huurders van woningen en kantoren hoofdbrekens zorgen baren. Kunnen ze de stookkosten nog wel betalen? De verduurzaming van de gebouwen waarin wordt gewoond en gewerkt kan de energielasten flink reduceren, maar zorgt er vanuit beleggersoogpunt tegelijkertijd voor dat het vastgoed in kwestie beter in de markt komt te liggen.’
Rationele investeringsbeslissing
Betere energieprestaties maken een woning of kantoor volgens Boerman meer waard en zorgen ervoor dat het beter verhuurbaar en verkoopbaar is. ‘Beleggers die investeren in de verduurzaming van hun vastgoed, doen dat niet langer om klaar te zijn voor de toekomst, maar om problemen op te lossen waar ze hier en nu mee worden geconfronteerd. Investeren in verduurzaming van vastgoed is daarmee geen kwestie meer van idealisme of early adapting, maar een rationele investeringsbeslissing die niet in de verre toekomst ligt. Deze draagt à la minute bij aan een businesscase waar naast een goed rendement ook zaken als betaalbaarheid, waardeontwikkeling, duurzaamheid, natuurinclusiviteit, circulariteit en klimaatadaptie deel van uitmaken. Dit wordt bevestigd door talloze onderzoeken, bijvoorbeeld onlangs nog door de NVM. Juist omdat de bijkomende lasten als de energierekening lager zijn, zijn deze panden meer waard .’
Ambitieuze ESG-strategie
Gebruik makend van een landelijk dekkend netwerk van onafhankelijke financieel adviseurs en ondersteund door een ambitieuze ESG-strategie, fungeert RNHB daarbij volgens Boerman als een ‘Haarlemmerolie op verduurzamingsgebied’. ‘Wij denken in kansen, puzzelen echt met onze klanten mee, ongeacht of het consumenten of vastgoedprofessionals zijn. In hoogte variërend van 50.000 euro tot 100 miljoen of meer, heeft RNHB tot dusver voor 4,5 miljard euro aan leningen verstrekt die altijd met vastgoed van doen hadden. Het kan gaan om de (her)financiering van één woning of appartement, maar ook om de financiering van een woningblok, appartementencomplex, kantoor, bedrijf, winkel of horecapand dat aan de portefeuille van een professionele vastgoedbelegger wordt toegevoegd.’
Meebewegen en anticiperen
RNHB heeft daarbij volgens Boerman de naam dat het niet alleen meedenkt, maar ook anticipeert op de dynamische vastgoedwereld. ‘Zeker op het gebied van duurzaamheid kunnen en willen we meebewegen: een financiering is immers een belangrijke katalysator van de verduurzaming van het Nederlands vastgoed. Denk dan aan een rentekorting bij een labelsprong naar minimaal energielabel B, maar ook aan een bouwdepot waarvoor we tot één miljoen euro geen extra kosten rekenen.’
Met vastgoed als enige focus, zijn we in staat te anticiperen op kansen die onze klanten willen grijpen’”
RNHB heeft juist in deze snel veranderende omgeving ingezet op een flinke uitbreiding van het aantal producten, voorwaarden en diensten. Boerman: ‘Daarmee kunnen we beleggers in vrijwel alle (niche)markten van dienst zijn. Neem RNHB Mixed Light, dat speciaal is ontwikkeld voor beleggers die hun portefeuille juist nu willen diversifiëren, bijvoorbeeld door combinatiepanden toe te voegen met vooral woningen, maar ook commercieel vastgoed. Of de mogelijkheid een variabele rente af te sluiten. Met vastgoed als enige focus, zijn we in staat te anticiperen op kansen die onze klanten willen grijpen. Ook als het om verbouwen, verduurzamen of transformeren gaat. Bij iedere financieringsaanvraag zijn wij heel goed in staat om door de casus heen te kijken. In feite telt voor ons maar één vraag: tot wat voor waardestijging leidt de door ons verstrekte lening? Dat een woning of kantoor tijdens de verduurzaming leeg staat, is voor ons zeker geen reden om een aanvraag af te wijzen. We weten immers als geen ander dat die verbouwing leidt tot een duurzamer en beter verhuurbaar pand en dat alle betrokken partijen er dus op lange termijn de vruchten van plukken.’
Goede transformatie
Juist omdat ze vrijwel altijd met verduurzaming gepaard gaan, hebben transformaties volgens Boerman een streepje voor bij RNHB. ‘Alles komt daarin samen: een goede transformatie gaat leegstand tegen en verrijkt zowel de woningmarkt als de directe omgeving met nieuwe en duurzame woningen of appartementen. Ook onze ESG-ambitie komt daarbij nadrukkelijk om de hoek kijken, bijvoorbeeld als het gaat om de maatwerkoplossingen die we bieden bij vastgoedleningen vanaf 2,5 miljoen euro. Als een vastgoedbelegger bereid is om verder te gaan dan wat hij wettelijke verplicht is, bijvoorbeeld op het gebied van verduurzaming, zijn wij bereid om dat te stimuleren en te belonen met leningsvoorwaarden die substantieel gunstiger en aantrekkelijker zijn. En dan heb ik het niet alleen over een rentekorting, maar ook over alle andere voorwaarden die we bieden.’
Rustiger vaarwater
Buiten kijf staat volgens Boerman dat vastgoed ook in tijden van hoge inflatie en stijgende rente een aantrekkelijk segment blijft voor investeerders. ‘Dat zal in 2023 zeker niet veranderen. Wat ik wel hoop is dat de vastgoedmarkt in zoverre in iets rustiger vaarwater terecht komt, dat eigenaren meer zicht en grip krijgen op hun businesscases. Welk deel van de inflatie kan ik doorberekenen in de huur, op zo’n manier dat het behapbaar is voor mijn huurders? Wat doen de inflatie en de stijgende rente met mijn cashflow en investeringslasten? Wat gaat de verduurzaming van mijn vastgoed mij precies kosten en wat levert het mij en mijn huurders op? Ik ga er toch voorzichtig van uit dat ‘onzekerheid’ en ‘onduidelijkheid’ dé woorden die 2022 samenvatten, in 2023 plaats maken voor meer helderheid en balans. Dat stelt vastgoedeigenaren in staat om berekeningen te maken die noodzakelijk zijn om de verduurzaming van de gebouwde omgeving te voorzien van een financiële onderbouwing. Eentje die voor schaal en snelheid zorgt. Daarbij kunnen ze blijven rekenen op RNHB.’
Dit artikel is gesponsord door RNHB.
