Deze week kwamen GroenLinks, PvdA en SP met een amendement op de noodwet die minister Van Veldhoven (Milieu en Wonen) ontwierp voor de huursector. Deze wet moet huurders in deze crisistijd extra beschermen tegen huisuitzettingen, bijvoorbeeld als er sprake is van betalingsachterstanden. De linkse oppositie wil daarbovenop een bevriezing van de huren. De huren zouden per 1 juli maximaal met het inflatiepercentage mogen worden verhoogd, zowel bij corporaties als in de vrije sector.
Sympathieke geste
Op zichzelf is het een sympathieke geste van de oppositiepartijen. Zeker in de vrije huursector neemt de huur maandelijks al een flinke hap uit het gezinsinkomen, laat staan als dat inkomen daalt of geheel op de tocht komt te staan door de economische gevolgen van de coronacrisis. Een huurstijging tot wel 6,5 procent in de corporatiesector (inflatie plus 4 procent) tikt dan extra hard aan. Voor de vrije sector is er überhaupt geen richtsnoer vanuit de overheid voor de huurprijsstijging.
Gewenste noodknop
Met een generieke huurbevriezing zou 'Den Haag' voor het eerst op de noodknop drukken die tot nu, tegen de zin van de linkse oppositie, op de tekentafel was blijven liggen. Die gewenste noodknop zou het op lokaal niveau mogelijk moeten maken om de huurverhoging aan banden te leggen als er onvoldoende betaalbare huurwoningen aan de voorraad worden toegevoegd. Een generieke maatregel om de huur te bevriezen schiet momenteel echter haar doel voorbij als wordt gekeken naar de bestaande voorraad. Corporaties kunnen al maatwerk leveren als het gaat om de huurprijsstijging, iets wat ook wordt bevestigd door corporatiekoepel Aedes. Bovendien is er de huurtoeslag om waar nodig -en mogelijk- het financiële leed door de coronacrisis te verzachten.
Moreel appèl
Dan is er natuurlijk nog wel de vrije huursector. Goodwill is daar het toverwoord om de huren in de hand te houden. De teruggekeerde minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) deed bij de behandeling van de noodwet niet voor niets een 'moreel appèl' op de huursector om in deze tijden mee te denken met huurders. Voor Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) reden om maar weer eens de moeder aller woonquotes van wijlen partijgenoot Jan Schaeffer af te stoffen en te verhaspelen: 'In een moreel appèl kun je niet wonen'.
Middenhuurakkoorden
Daarmee heeft hij wel een punt, want wat een beroep op het bedrijfsleven in deze tijden vermag, blijkt wel uit het uiterst moeizame proces waarbij huurder en verhuurders in retailland nu tot afspraken over de huurbetaling proberen te komen. Aan de andere kant bewijzen de jongste cijfers van Pararius dat de rek er wat betreft de prijsstijgingen in de huurmarkt al aardig uit is. Ook hebben juist de georganiseerde particuliere en institutionele beleggers zich met middenhuurakkoorden voor Amsterdam en Utrecht al van hun beste kant laten zien door de huurstijging voor hun bestaande bezit te beperken tot inflatie plus maximaal 1 procent.
Gehate verhuurderheffing
De continuering van de nieuwbouw lijkt een sleutelrol te hebben in het voorzetten van de huurmatiging op de langere termijn. Opvallend genoeg gaf minister Ollongren aan dat zij niet voor een huurbevriezing is, omdat verhuurders dan meer toekomen aan nieuwbouw. Dat was weer koren op de molen van de linkse oppositie die om diezelfde reden af wil van de zo gehate verhuurderheffing. De paar miljard euro die nu op deze manier weglekt naar de fiscus zouden de corporaties liever investeren in nieuwbouw en verduurzaming. Volgens Marco Pastors, topambtenaar voor het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) hebben de corporaties echter nog voldoende huur op de plank liggen om te kunnen investeren. Bovendien geldt er zijn territorium een korting op de verhuurderheffing bij nieuwbouw. Wellicht dat de minister er weer even in moet komen, want ook zij constateerde vorig najaar naar aanleiding van de jaarlijkse publicatie van de Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties (IBW) nog dat de corporaties geld genoeg hebben om te investeren in nieuwe woningen.
Dat niet alle corporaties even makkelijk geld kunnen vrijspelen, is echter ook een feit. Net als bij de huurverhoging geldt in dit verband dat maatwerk wellicht het beste past.
