Naast andere goede initiatieven wordt ook de Woonkeuken Overijssel vaak genoemd als hét voorbeeld van de meerwaarde van de Overijsselse aanpak. ‘Het is een podium waarop vertegenwoordigers van de provincie, gemeenten, aannemers, ontwikkelaars en architecten kennis ontwikkelen en delen over onder andere modulair, circulair en duurzaam bouwen,’ legt Van Haaf uit. ‘Behalve tot een goede basis voor samenwerking, leidt dat tot begrip voor elkaars belangen, problemen en uitdagingen. Ik weet zeker dat de Woonkeuken Overijssel daardoor bijdraagt aan een versnelling van de woningbouw.’
‘De manier waarop publieke en private partijen in Overijssel intensief bezig zijn met de uitvoering, verdient in heel Nederland navolging’”
Ook de Regionale Woonagenda’s West-Overijssel en Twente waarmee Overijssel al een voorschot heeft genomen op de regionale woondeals met het Rijk, kunnen niet los worden gezien van de Overijsselse aanpak. Dat geldt ook voor de ambitie om 60.000 woningen te bouwen, de aanwijzing van sleutelprojecten en het succesvolle appel op de Rijksregeling Woningbouwimpuls. Van Haaf signaleerde echter ook dat het nog veel sneller kan (én moet!), omdat veel woningbouwprojecten door uiteenlopende oorzaken stagneren of zelfs helemaal tot stilstand zijn gekomen. ‘In plaats van een aantal externe experts in te huren, besloten we de Brede Bouwcoalitie op te richten: een soort denktank van ongeveer dertig professionals, stuk voor stuk werkzaam bij toonaangevende publieke en private partijen in de woningbouwsector in Overijssel. Dat betekent dat de oplossingen die zij bedenken, ook direct in de praktijk kunnen worden gebracht. En kunnen worden meegenomen naar andere projecten waar dezelfde problemen spelen of gaan spelen.’
Brede Bouw Coalitie
De ervaren Hamit Karakus werd gevraagd als voorzitter van de Brede Bouwcoalitie. Hij roemt de aanpak van de provincie Overijssel. ‘Het is een goed voorbeeld van de op samenwerking gebaseerde ketenaanpak die nodig is om deze heel complexe woningbouwopgave op te lossen. Het mooie van de Brede Bouwcoalitie is dat alle deelnemers ook de intentie hebben om aan de slag te gaan met de oplossingen die samen worden bedacht. Niet alleen praten maar ook doen dus.’
‘De Brede Bouwcoalitie is een goed voorbeeld van de op samenwerking gebaseerde ketenaanpak die nodig is om deze heel complexe woningbouwopgave op te lossen’”
Tijdens de eerste bijeenkomst boog de Brede Bouwcoalitie zich over twee concrete projecten: Hart van Zuid in Hengelo en De Tippe in Zwolle. Van Haaf: ‘De Brede Bouwcoalitie constateerde dat Hart van Zuid een sleutelproject is dat niet goed van de grond komt doordat de betrokken partijen elkaar onvoldoende weten te vinden. De samenwerking is niet optimaal. Bij De Tippe was sprake van een heel andere problematiek: door problemen met de businesscase is de bouw van 1.250 woningen nog niet begonnen. Aan de ene kant komt dit met name doordat in de Nationale Woon- en Bouwagenda de harde eis is opgenomen dat twee derde van de nieuw te bouwen woningen in het betaalbare segment moet worden gerealiseerd. Aan de andere kant zijn de bouwkosten de laatste jaren onstuimig gestegen. Daardoor hebben de ontwikkelaars moeite om de businesscase van De Tippe sluitend te krijgen.’
Hoog praktijkgehalte
Van Haaf was aangenaam verrast door het hoge praktijkgehalte, de creativiteit en de opschaalbaarheid van de oplossingen die de eerste bijeenkomst van de Brede Bouwcoalitie opleverde. Zo werd geopperd dat de samenwerking bij Hart van Zuid kan worden gestimuleerd door er een onafhankelijke derde partij bij te halen, die zorgt voor de helderheid, prioritering en mandatering die het project nodig heeft. De aanwezigen droegen ook een aantal oplossingsrichtingen aan om de businesscase van De Tippe toch sluitend te maken. Genoemd werden verlaging van de grondprijs door de gemeente, kleiner bouwen, invoering van erfpacht en het optimaal benutten van prijsdempende regelingen als Te Woon, een antispeculatiebeding en zelfbewoningsplicht.
De Brede Bouwcoalitie boog zich daarnaast over manieren om meer flexwoningen te realiseren en de doorstroming op de woningmarkt te verbeteren. Last but not least leverde de bijeenkomst veel concrete mogelijkheden op om de woningbouw te versnellen. Van Haaf: ‘Iedereen is het erover eens dat er te veel belemmerende regelgeving is, dat bouwprocessen korter moeten kunnen en dat er vooral in de plan- en voorbereidingsfase veel tijdwinst valt te behalen. Een interessante oplossingsrichting in dat verband is ook ‘vergunningverlening in de fabriek’ bij industriële prefab bouwprocessen.’
De Brede Bouwcoalitie boog zich daarnaast over manieren om meer flexwoningen te realiseren en de doorstroming op de woningmarkt te verbeteren. Last but not least leverde de bijeenkomst veel concrete mogelijkheden op om de woningbouw te versnellen. Van Haaf: ‘Iedereen is het erover eens dat er te veel belemmerende regelgeving is, dat bouwprocessen korter moeten kunnen en dat er vooral in de plan- en voorbereidingsfase veel tijdwinst valt te behalen. Een interessante oplossingsrichting in dat verband is ook ‘vergunningverlening in de fabriek’ bij industriële prefab bouwprocessen.’
Meters maken dankzij de Overijsselse aanpak
De Brede Bouwcoalitie moet nog voor de zomer weer bij elkaar komen. Van Haaf is ervan overtuigd dat de bijeenkomsten bijdragen aan de versnelling van de woningbouw in de provincie. ‘We gaan meters maken, met dank aan de Overijsselse aanpak die misschien nog wel het meest wordt gekenmerkt door de can do-mentaliteit en de grote bereidheid tot samenwerken van alle betrokken partijen.’
Andere provincies en regio’s kunnen daar volgens Olaf Cornielje een voorbeeld aan nemen. ‘Vanuit Haags oogpunt was Overijssel op woningbouwgebied voorheen een beetje een witte vlek,’ herinnert het afdelingshoofd programmering en monitoring directie woningbouw van het ministerie van BZK zich. ‘Toen we daar wat aan wilden doen, kwamen we erachter dat de provincie bepaald niet achteroverleunde maar juist heel proactief was op dit gebied. In het kader van het Programma Woningbouw worden dit jaar nieuwe woondeals afgesloten. De manier waarop publieke en private partijen in Overijssel intensief bezig zijn met de uitvoering, door samen oplossingen te bedenken voor knelpunten en problemen, verdient wat mij betreft in heel Nederland navolging.’
Overijsselse aanpak is Integraal en realistisch
Als onderdeel van de Overijsselse aanpak heeft de Brede Bouwcoalitie volgens Karakus eens te meer duidelijk gemaakt dat de provincie alles in zich heeft om een grote bijdrage te leveren aan de nationale woningbouwopgave. ‘Het is een kwestie van mindset. Ik ben vooral onder de indruk van de gedrevenheid van de bestuurders, de ambtelijke organisaties en de marktpartijen om in Overijssel echt samen het verschil te maken, als het gaat om de bouw van goede, duurzame en betaalbare woningen waarin mensen graag willen wonen.’ En werken, voegt Cornielje er aan toe. ‘Als onderdeel van een integrale en realistische aanpak, moeten nieuwe woningen ook in Overijssel hand in hand gaan met nieuwe werkgelegenheid.’
Dit artikel is gesponsord door de provincie Overijssel.
