De Randstad loopt leeg!

De Randstad loopt leeg!
Foto: Roy Beusker

De initiële oorzaak hiervan heeft alles te maken met vraag en aanbod. Al jaren is er een chronisch tekort aan betaalbare woningen in de Randstad, het economisch hart van Nederland. Dit geldt zowel voor starters op de kopersmarkt als middeninkomens op de huurdersmarkt. Het tekort aan woningen loopt jaarlijks op, nu 330.000 naar 419.000 in 2025. In absolute zin is er ruimte genoeg, woningen/woonwijken bestrijken slechts 7% van het totale oppervlakte van Nederland. En toch lukt het niet om het woningtekort op te lossen.

Groter denken dan de Randstad

We moeten stoppen met ons vast te houden aan de plannen om verticaal te bouwen en ons alleen maar te richten op de Randstad. Er is buiten dit gebied genoeg ruimte. Ruimte die we hard nodig hebben als we kijken naar de bevolkingsgroei de komende decennia. Bovendien stellen afstanden in ons land niets voor. De uitdaging is bereikbaarheid, ofwel goede (trein)verbindingen zodat de Randstad voor iedereen binnen 45 minuten reistijd ligt.  Als we ons alleen richten op woningbouw binnen de (Rand)stadsgrenzen komen we er niet.

Als we ons alleen richten op woningbouw binnen de (Rand)stadsgrenzen komen we er niet”

Betaalbaar wonen voor iedereen

Goede en betaalbare huisvesting is een recht voor iedereen. Starters en andere middeninkomens gun je het om in de buurt van hun werk te kunnen wonen. In het huidige klimaat van regelgeving en lokaal beleid lijken alle verhoudingen zoek. Woningzoekers vallen tussen wal en schip en huurders vallen zelfs onder de armoedegrens omdat de helft van hun inkomen opgaat aan woonlasten (‘maatschappelijke armoede’).

Dat delen van nieuwbouwcomplexen leegstand kennen, omdat de inkomenseis ervoor zorgt dat appartementen (50 vierkante meter) niet kunnen worden verhuurd, is het toppunt. Tegelijkertijd staan woningcorporaties voor de enorme opgave om woningen in het sociale segment bij te bouwen ondanks de verhuurdersheffing en met de verduurzamingseis voor bestaande en nieuwe portefeuilles.

Kwalitatieve behoefte

De kwalitatieve vraag naar woningen verandert. Enerzijds komen er meer eenpersoonshuishoudens en is er vraag naar kleinere woningen, waarop in (grote) steden wordt ingespeeld. Anderzijds is er behoefte aan ruimte: samenwonen in een klein appartement terwijl we daar nu ook moeten werken blijkt een hele uitdaging. Bovendien hebben we meer behoefte aan ruimte buiten en aan een groene omgeving. Groen in de steden wordt nu intensiever gebruikt dan waarop was gepland. Steeds meer mensen kiezen – al dan niet noodgedwongen – voor huisvesting buiten de grote steden. Zowel eenpersoonshuishoudens als gezinnen.

We hebben meer behoefte aan ruimte buiten en aan een groene omgeving”

Er is behoefte aan een landelijke oplossing en centrale regie met lokale toepassing om deze woningcrisis op te lossen en opgelost te houden. Door verder te kijken dan en de grenzen van de Randstad te verleggen krijgen we een betere spreiding van stedelijke ontwikkeling in Nederland. Als steden hun blikveld verbreden en onderling gaan samenwerken in een netwerk van kernen vanuit de ‘urban field’ gedachte, kunnen zij binnen een agglomeratie functioneren als één stad. Juist onze bestaande fijnmazigheid en kleinschaligheid leent zich hier goed voor terwijl we steden leefbaar en ruimtelijk houden. Dit komt de betaalbaarheid van woningen ten goede omdat er op meer plekken kan worden gebouwd en opbrengsten minder onder druk staan door hoge grondprijzen. Door binnen dit netwerk het openbaar vervoer goed uit te breiden kan bereikbaarheid worden verbeterd. Met deze centrale regie zorgen we ervoor dat ook de grote steden (kernen) hun mix van functies behouden en mensen uit alle lagen van de bevolking er goed en betaalbaar kunnen wonen. Zo loopt de Randstad niet leeg, maar breidt zij slechts uit en behoudt en versterkt zij haar dynamiek als economische hart.

Elke maand verschijnt er een column van Elsbeth Quispel over een onderwerp dat gerelateerd is aan de waarde van de stad. Hierin geeft zij haar visie op de maatschappelijke relevantie van steden, stedelijke ontwikkeling en dus ook vastgoed. Deze visie komt tot stand vanuit intern onderzoek en dialoog met interne en externe stakeholders, in nauwe samenwerking met consultants en analisten uit ons Real Estate Strategy & Innovation team. Meer achtergrond is te vinden in de gelijk genaamde Insight: de Randstad loopt leeg.

Real Estate Strategy & Innovation is de service line binnen Cushman & Wakefield die een leidende rol neemt bij data gedreven strategische adviesopdrachten binnen de vastgoedmarkt. Waarmee we als professional real estate services company strategie en executie aan elkaar verbinden en blijvende toegevoegde waarde leveren aan onze opdrachtgevers. De volgende column sluit aan bij ‘De weerbaarheid van de stad’ en gaat over de stad na COVID.

Dit artikel is gesponsord door Cushman & Wakefield.

Bezoek ook het partnerdossier op Vastgoedmarkt.nl

Den Haag, juni 2024
Mona Keijzer, minister van Volkshuisvesting en Ruimte Ordening, viceminister-president

Keijzer kan Woonbond niet tegemoet komen met lagere huurstijging

Minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) ziet geen mogelijkheid om de Woonbond tegemoet te komen met een lagere huurverhoging voor bewoners van sociale huurwoningen.

Grotere of kleinere woningen bouwen? Bouw vooral meer, zegt CPB

Grotere of kleinere woningen bouwen? Bouw vooral meer, zegt CPB

Middeninkomens zijn vooral gebaat bij meer woningbouw, het liefst in een afgewogen programmatische mix tussen grote en kleine woningen. Beide zijn nodig om de woningnood onder modaalverdieners te ledigen.

Fotograaf: Anneriet van der Spek

Barentsz Ontdekkingshuizen streeft naar compromisloze duurzaamheid

De bouwsector staat voor grote uitdagingen als het gaat om duurzaamheid, van het verminderen van CO₂-uitstoot tot het bouwen met biobased materialen. Bij Barentsz Ontdekkingshuizen zit duurzaam wonen en bouwen in het dna. Zowel in het ontwerp als in de productie- en bouwfase streeft het innovatieve bouwbedrijf naar 'compromisloze duurzaamheid'. 'We moeten niet als boekhouders alleen maar gericht zijn op de getallen. Uiteindelijk wil je huizen maken die prettig zijn om in te leven.'

Huizenprijzen en transacties stijgen in derde kwartaal 2024 ondanks beperkte nieuwbouw

Huizenprijzen en transacties stijgen in derde kwartaal 2024 ondanks beperkte nieuwbouw

In het derde kwartaal van 2024 neemt het aantal te koop gezette bestaande woningen licht toe, waardoor het totale aantal te koop staande woningen nu ongeveer 65.800 woningen bedraagt. Dit blijkt uit gegevens uit de nieuwste editie van de Monitor Koopwoningmarkt van de TU Delft.