De ontwikkelingen in de logistieke sector wijken niet of nauwelijks af van die in de rest van de bouw en het vastgoed. Ook in de logistiek is duurzaamheid een relevant thema. Léon Vié, Managing Director Nederland en België bij P3 Logistic Parks (zie kader), ziet Nederland als een van de belangrijkste logistieke landen daarbij vooroplopen.
‘Onze eigen nieuwe objecten moeten bijvoorbeeld het certificaat BREEAM-NL Excellent hebben. Concreet betekent dit dat we onderzoeken hoe we onze logistieke objecten bovengemiddeld – dus meer dan de rest van de markt – energiezuinig ontwikkelen. Denk daarbij aan het gebruik van zonnepanelen, warmtepompen en in de toekomst mogelijk waterstof. Maar ook hebben we oog voor de nieuwste oplossingen op het gebied van watermanagement en waterberging.'
Op onze bestaande portefeuille hebben de hogere rentestanden weinig invloed”
Stikstofproblematiek
Een andere ontwikkeling in de logistiek, die tegelijkertijd een uitdaging vormt, is de stikstofproblematiek. ‘Tijdens de bouw zelf is het probleem adequaat op te lossen door gebruik te maken van onder meer elektrische voertuigen en apparaten’, zegt Vié. ‘Maar als logistieke sector zit onze uitdaging vooral in de periode daarna, met de verkeersstroom van en naar de logistieke centra. Voor onze huidige projecten hebben we stikstofvergunningen. Mijn vrees is wel dat dit een steeds groter probleem wordt in de toekomst, in Brabant is al een algehele bouwstop afgekondigd. Ik houd mijn hart vast voor de komende jaren.’
Teveel grijze daken
Nog zo’n uitdaging is wat Vié noemt de ‘verdozing’ door logistieke objecten. ‘Dat is vooral een politiek issue. Gemeenten willen voorkomen dat het landschap te veel wordt gekenmerkt door allemaal grijze daken van logistieke gebouwen. Sowieso staat logistieke ontwikkeling momenteel wat lager op de politieke agenda, ten gunste van woningbouw. Dat heeft ook te maken met hoe de politiek aankijkt tegen de arbeidsplaatsen per vierkante meter in de logistiek. Al geldt dat wat mij betreft alleen voor de traditionele logistiek. Bij e-commercebedrijven zie je wel degelijk veel arbeidsplaatsen ontstaan.’
Groenere logistieke objecten
P3 Logistic Parks speelt op die laatste politieke uitdaging, de verdozing, in door serieus onderzoek te doen naar innovatieve mogelijkheden, bijvoorbeeld om panden wat meer ‘in te pakken’ in het groen. ‘Zoals door natuurlijke begroeiing. Of door daken niet alleen te voorzien van zonnepanelen, maar ook van groen.’
Rentestand heeft remmend effect
De laatste uitdaging die Vié wil noemen, is de ontwikkeling van de rentestand, die een remmend effect op de markt heeft. ‘De zeer lage rentestand van de laatste jaren was natuurlijk onhoudbaar. We komen nu in een nieuwe fase, waar iedereen een beetje aan moet wennen. Je merkt het onder meer aan de mismatch tussen koper en verkoper bij de totstandkoming van vastgoeddeals. De verkopende partij rekent soms nog op basis van het ‘oude normaal’. Maar langzaam maar zeker wordt dat probleem minder. Op onze bestaande portefeuille hebben de hogere rentestanden weinig invloed. Uiteraard hebben we bij nieuwe aankopen en ontwikkelingen wél te maken met de hogere rente.’
Goed investeringsklimaat
Stikstof, de politieke visie op de logistiek, de ontwikkeling van de rentestanden; ondanks al die uitdagingen is Vié verre van somber over de toekomst van de logistiek. ‘Aan bijvoorbeeld e-commerce en eten en drinken blijft grote behoefte. Dus ik zie de logistieke markt de komende tien jaar gestaag doorgroeien, waarbij logistieke beheerders en ontwikkelaars de focus moeten houden op innovaties en op energiezuinige, groene gebouwen die zich onttrekken aan het landschap. Iets waar we bij P3 Logistic Parks dus al druk mee bezig zijn.’
Kansen op lange termijn
Op korte termijn moet de markt wel door een periode van krapte heen, zegt Vié. ‘In Nederland hebben we als sector zo’n 1,5 miljoen vierkante meter tekort, waardoor de huurprijzen onder druk komen.’ Voor die kortere en langere termijn ziet Vié bovendien volop kansen. ‘Nederland heeft, dankzij de politiek, een goed investeringsklimaat, ondanks een dipje eind vorig jaar. En qua locaties zie je met name in het noorden en oosten van het land nieuwe hubs ontstaan, zoals in Almelo, wat echt een hotspot aan het worden is. Wat mij betreft gaan we ons daarbij nog meer richten op locaties langs snelwegen. Gecentraliseerd, en dus niet versnipperd, en met zo min mogelijk last voor omwonenden.’
Logistiek vastgoed
P3 Logistic Parks is een langetermijninvesteerder, gespecialiseerd in beheer en ontwikkeling van logistiek vastgoed in Europa. P3 is actief in elf landen en heeft meer dan 7,6 miljoen vierkante meter activa in beheer en een grondbank van 1,9 miljoen vierkante meter voor verdere ontwikkeling. In Nederland houdt het bedrijf kantoor in Amsterdam, waar Léon Vié als managing director werkt aan uitbreiding van de portefeuille.
Actieve rol in Nederland
P3 Logistic Parks is inmiddels een begrip in de Nederlandse logistieke vastgoedsector. In de Benelux bezit en beheert P3 momenteel elf logistieke vestigingen die worden verhuurd aan een uiteenlopend scala aan klanten zoals Lidl, Fresh Solutions Netherlands B.V., Jumbo, Yamato, Karl Rapp en Cargotech. P3 speelt een actieve rol in de regio. Zo opende het in april van dit jaar een nieuw kantoor in Amsterdam en kocht het in maart van dit jaar een distributiecentrum in ontwikkeling van 27.500 vierkante meter in Amstelveen.
Dit artikel is gesponsord door P3 Logistic Parks.
