De problemen in de woningsector die door de vergrijzing op ons afkomen, worden flink onderschat. Esther Akkerman, die als sectormanager Healthcare bij Drees & Sommer verantwoordelijk is voor Cure en Care, vindt het noodzakelijk dat de markt in actie komt. ‘De meeste crises hebben een piek en zwakken daarna af, maar deze crisis zal alleen maar in grootte toenemen. In 2035 verwachten we een toename van zo'n 24% 65-plussers. Dit zal oplopen tot 25% in de jaren 2040 tot 2050. We merken nu al dat steeds meer ouderen geen goede woning meer kunnen vinden. Dat zal dus een steeds groter probleem worden. Daar moeten we nu op anticiperen.’
Nieuwe woonmogelijkheden
Een van de problemen is de woningvoorraad die niet aansluit op de behoeften van senioren. Zij blijven vaak lang wonen in de woning waarvan de huurpenningen in de jaren slechts zijn geïndexeerd of in de inmiddels afbetaalde koopwoning. Een financiële prikkel om de stap te maken naar een ander soort woning is er ook niet. ‘De nieuwe woonvormen en woonomgeving moeten dus echt van toegevoegde waarde zijn zodat de overstap wordt vergemakkelijkt. De vraag naar kleinere woningen, waar goede zorg kan worden verleend en waar écht langer zelfstandig kan worden gewoond, zal verder toenemen. De markt is daar echter onvoldoende op ingespeeld. Een deel van de oplossing ligt in de bestaande woningvoorraad. Daar kunnen heel goede mogelijkheden zijn om in te spelen op de vraag van nu en de toekomst,’ vindt Akkerman.
Dan zijn er nog de personele uitdagingen in de zorg en het vraagstuk op het gebied van duurzaamheid. ‘We moeten nadenken over innovatieve woonconcepten waarbij ook aandacht is voor verduurzaming en de slimme toepassing van doelgroepspecifieke domotica. Nieuwe woonconcepten bieden kansen voor een toekomstbestendige woonomgeving waar senioren lange tijd al dan niet zelfstandig kunnen blijven wonen.’
Gebruikersgerichte aanpak
Drees & Sommer is een internationaal bureau en heeft wereldwijd ervaring met onder meer de veranderende vraag naar zorgwoningen. ‘Wat we zien, is dat ook in andere sectoren behoefte is aan flexibel en duurzaam vastgoed: in het onderwijs, in kantooromgevingen, maar ook in bijvoorbeeld laboratoria. We hebben te maken met vastgoedoplossingen, die kunnen inspelen op veranderingen in de maatschappij. Verduurzaming, digitalisering en vooral ook het welbevinden van de medewerkers en gebruikers is cruciaal.’
In veel van zijn projecten werkt Drees & Sommer vanuit de User Experience (UX): de aanpak waarbij de gebruikers van het vastgoed centraal staan. ‘Onze consultants gaan in gesprek met zowel management als met de diverse gebruikersgroepen en onderzoeken wat de wensen en eisen zijn met betrekking tot de huisvesting. Door die in kaart te brengen, wordt duidelijk wat de verschillende behoeften zijn en waar de huisvesting aan moet voldoen. Alle aspecten brengen we samen in een sterk huisvestingsconcept dat is toegesneden op de specifieke organisatie,’ vertelt Akkerman. ‘Onze methode stopt niet bij het vertalen naar een concept. We begeleiden de opdrachtgever en de gebruikers vervolgens ook bij de ingebruikname van de nieuwe huisvesting. En dat is juist heel erg krachtig om in te zetten bij het vergrijzingsvraagstuk, waarbij het niet sec draait om alleen vastgoed. Het gaat ook om de juiste manier van het gebruik die de veranderde werkwijze in de nieuwe of vernieuwde huisvesting met zich meebrengt. In een tijd met zoveel verschillende uitdagingen is het belangrijk dat zorgorganisaties goed nadenken over de klanten c.q. eindgebruikers: wie zijn onze klanten, wat is hun vraag, wat is hun behoefte? Ook de identiteit van een zorginstelling speelt mee: wie willen we zijn? Wij kunnen organisaties ondersteunen met onder meer het definiëren van het programma van eisen voor passende huisvesting én met bijvoorbeeld verandermanagement, waarmee we de gebruikers helpen op een duurzame manier om te gaan met de huisvesting.’
In Nederland willen we dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, maar zorg verlenen in een traditioneel verpleeghuis is voor verpleegkundigen een heel andere manier dan zorg thuis leveren. ‘Dat vraagt wat van de woon- en leefomgeving maar ook hoe we met elkaar omgaan; het is een heel andere mindset. Een goede, heldere definitie van het huisvestingsvraagstuk inclusief werkmethode is een essentiële basis die vervolgens kan worden vertaald naar een ontwerp- en realisatietraject.’
Vinger aan de pols
Drees & Sommer heeft veel ervaring met het begeleiden van opdrachtgevers bij het definiëren van hun huisvestingsstrategie en het monitoren van bouwprocessen en -projecten. ‘De internationale know-how en expertise zetten wij in voor onze opdrachtgevers. Zo kunnen zij gebruikmaken van de laatste innovaties en ontwikkelingen,’ zegt Akkerman. ‘We gaan hierin zorgvuldig te werk. Het is belangrijk dat je weet of ziet wat het effect is, zodat je kunt bijsturen wanneer nodig. In contact blijven met elkaar is daarbij essentieel. Met onze opdrachtgever maar ook met de mensen die in het gebouw werken. Dat is belangrijk in het vraagstuk rond de vergrijzing omdat er zoveel tegelijk speelt.’
‘Als we doorgaan zoals we nu leven, wordt zorg onbetaalbaar en onbereikbaar. We zullen het met elkaar anders moeten inrichten; onze levensstijl, onze werkmethoden en onze woon- en leefomgeving,’ vindt Akkerman. ‘Door juist de verduurzamingsopgave van het vastgoed te combineren met het vormgeven van andere, nieuwe woonconcepten in combinatie met slimme technologieën, creëren we kansen om het huisvestingsvraagstuk voor de grote groep senioren juist toekomstbestendig in te richten. De problemen zijn urgent; dat waren ze eigenlijk vijf jaar geleden al. De opgave is megagroot. We kunnen niet wachten tot morgen om daarmee aan de slag te gaan. De toekomst begint nu.’
Dit artikel is gesponsord door Drees & Sommer.
