Het recept voor vruchtbare samenwerking in de woningsector. Zo omschrijft gedeputeerde Monique van Haaf de Woonkeuken, die op initiatief van de provincie in Overijssel al jaren een stuwende sleutelrol speelt bij het opwaarderen, uitbalanceren en verduurzamen van de woningvoorraad. ‘De opgave is helder, 60.000 woningen erbij in 2030. De Woonkeuken fungeert als een community rondom de toekomst van wonen in Overijssel. Het is een podium waar de provincie, de 25 gemeenten en marktpartijen kennis delen en discussiëren, bijvoorbeeld over hoe kan worden voorgesorteerd op de veranderende woningvraag en hoe de woningbouw kan worden versneld.’
Dat laatste is volgens de gedeputeerde broodnodig. ‘In de regionale Woonagenda’s voor Twente en West-Overijssel staat welke woningen waar moeten komen. Bijzonder is dat we niet alleen voor de eigen behoefte willen bouwen, maar ook een bijdrage willen leveren aan de landelijke opgave. Omdat het zonder versnelling nooit gaat lukken, heeft de provincie onder andere een Aanjaagteam Woningbouw in het leven geroepen.’
Versoepelen en verkorten
Een door de provincie georganiseerde 'versnellingsdag woningbouw' maakte eind vorig jaar duidelijk hoe groot de uitdaging ook in Overijssel is. ‘Als echt alles meezit kost het normaliter van begin tot eind minstens 3,5 jaar om nieuwe woningen neer te zetten,’ verzekert Jeroen Hatenboer, die nauw betrokken is bij het provinciaal Aanjaagteam Woningbouw en daarnaast deel uitmaakt van het Expertteam Woningbouw van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). ‘Als er veel bezwaren komen, kan dit zelfs oplopen tot elf jaar of meer. In het verlengde van de Woonkeuken zoekt het aanjaagteam voortdurend naar mogelijkheden om de besluitvorming te versoepelen en procedures te verkorten of samen te voegen. Marktpartijen vroeger laten meedoen, grond eerder bouwrijp maken, industrieel en modulair bouwen en integratie van stikstof-, duurzaamheids- en woningbouwgelden voor gemeenten zijn ook veelbelovende oplossingsrichtingen.’
Bijzonder is dat Overijssel niet alleen voor de eigen behoefte woningen wil bouwen, maar ook een bijdrage wil leveren aan de landelijke opgave.”
Daarnaast is het volgens Hatenboer tot op detailniveau een kwestie van continu de vinger aan de pols houden als het gaat om financiële haalbaarheid van plannen en de oh zo belangrijke communicatie en participatie eromheen. Dat geldt zeker ook voor de dertig sleutelprojecten, die volgens de provincie en de gemeenten zo’n grote bijdrage leveren aan de woningbouwopgave dat ze extra inspanningen en investeringen waard zijn. Hatenboer: ‘Daarbij gaat het niet alleen om geld, al kan bijvoorbeeld de woningbouwimpuls vanuit het Rijk de haalbaarheid vergroten en voor tijdwinst en meer kwaliteit zorgen.’
Enkco-terrein in Holten
In de wetenschap dat er vanuit de Woonkeuken en het aanjaagteam veel aandacht is voor versnellen, (co)financieren, innoveren, verduurzamen en flexibiliseren van de woningbouw in heel Overijssel, wil de provincie ook van meerwaarde zijn op projectniveau. Zo zijn flexpools opgericht met specialisten, die bij gemeenten kunnen worden gedetacheerd om een businesscase door te rekenen of om een project te stroomlijnen dat wordt gefrustreerd door procedurele, technische, organisatorische of financiële tegenwind.
Dat laatste gold bijvoorbeeld voor het plan om 150 woningen te bouwen op het Enkco-terrein in Holten, dat jaren geleden door de gemeente Rijssen-Holten is aangekocht. ‘Het bedrijf dat er zat is inmiddels verplaatst,’ legt beleidsmedewerker Anne Verver uit. ‘Vlakbij het station en het centrum en met de Holterberg aan de horizon, is het een ideale locatie voor een groene woonwijk met woningen voor vrijwel alle denkbare doelgroepen. Omdat het uitkopen van Enkco veel geld heeft gekost, blijkt het voor ontwikkelaars echter lastig om de businesscase rond te krijgen.’
Het Aanjaagteam Woningbouw zoekt voortdurend naar mogelijkheden om de besluitvorming te versoepelen en procedures te verkorten of samen te voegen.”
Door de transformatie van het Enkco-terrein tot sleutelproject te bombarderen, onderstreept de provincie volgens Verver het belang van het woningbouwplan voor Holten. ‘In het verlengde van de structuurvisie en de inrichtingsschets, werken we momenteel hard aan een ontwikkelstrategie. Daarvoor is een goede basis gelegd door een externe planeconoom, waar we via het provinciale aanjaagteam woningbouw een beroep op konden doen. Hij heeft voor samenhang gezorgd tussen het publiekrechtelijke en privaatrechtelijk spoor en het RO-traject en daardoor, dat weet ik zeker, de realisatie weer een paar stappen dichterbij gebracht.’
Kansrijke plannen
Gedeputeerde Van Haaf is ervan overtuigd dat de ‘Overijsselse aanpak’ werkt. Of om de vergelijking door te trekken: dat de Woonkeuken recepten oplevert voor een niet te versmaden woningmarkt met voor elk wat wils. ‘Je ziet het nu al, in steden als Zwolle en Deventer en in plattelandsgemeenten als Rijssen-Holten en Olst-Wijhe. Jaren van deprogrammeren hebben als voordeel gehad dat het kaf van het koren is gescheiden. Slechte plannen zijn verdwenen, om plaats te maken voor woningbouwplannen die wél kans van slagen hebben, in gemeenten die staan te popelen om ze te realiseren. Met als resultaat een provincie die mede dankzij een evenwichtige, dynamische en duurzame woningmarkt in 2030 nog aantrekkelijker, vitaler en leefbaarder zal zijn.’
Dit artikel is gesponsord door de provincie Overijssel.
