Pé Kohnstamm

emeritus hoogleraar

Tevens was hij voorzitter van het bestuur van de Stichting voor Beleggings- en Vastgoedkunde (SBV) nu de Amsterdam School of Real Estate. Na een carrière in het reiswezen is hij in 1973 actief geworden in de onroerend goed sector. Bij FGH en de Wilma Groep vervulde hij diverse directiefuncties. Hij is lang betrokken geweest bij de NEPROM, ROZ en Stichting ROZ-Vastgoedindex. Nu is hij commissaris, bestuurder of adviseur van een aantal ondernemingen, fondsen en verenigingen.

Tevens was hij  directeur en later voorzitter van het bestuur van deStichting voor Beleggings- en Vastgoedkunde (SBV) nu de Amsterdam School of Real Estate. Na een carrière in het reiswezen is hij in 1973 actief geworden in de onroerend goed sector. Bij FGH en de Wilma Groep vervulde hij diverse directiefuncties. Hij is lang betrokken geweest bij de NEPROM, ROZ en Stichting ROZ-Vastgoedindex. Nu is hij commissaris, bestuurder of adviseur van een aantal ondernemingen en fondsen. Ook treedt hij op als arbiter en deskundige.

Discussie woningmarkt naar climax

De uitwerking van de voorstellen die de tijdelijke coalitie heeft gedaan, zal op korte termijn moeten volgen. Vriend en vijand zijn het erover eens dat het huidige plan, waarbij alleen starters op de koopwoningmarkt zwaarder worden belast, een verdere rem is op de doorstroming in de woningmarkt. Tussen nu en 31 december zullen dappere starters nog kunnen profiteren van het huidige aanbod van hypotheeksoorten, voor zover de banken hun assortiment in stand houden. Eind mei wordt de gezamenlijke visie op de woningmarkt van de Vereniging Eigen Huis, de Woonbond, Aedes en de drie makelaarsverenigingen naar buiten gebracht. Dit is een belangrijk initiatief, want de bestaande woningvoorraad heeft het primaat.

Aanbevelingen van de maand

De maand februari heeft een rijke oogst aan rapporten, interviews en oproepen opgeleverd over de woningmarkt en de positie van de hypothecaire financiering. Ik reageer op de meest relevante uitingen.

Herinrichting Museumplein dringend noodzakelijk

Met instemming reageer ik op de uitspraken van burgemeester Van der Laan van Amsterdam over het gebruik van het Museumplein voor massabijeenkomsten. Door gebeurtenissen in de afgelopen jaren rond Koninginnedag en de huldiging van Ajax is het gemeentebestuur tot de conclusie gekomen dat de veiligheid voor het publiek bij deze massale evenementen niet meer kan worden gegarandeerd en dat andere locaties zullen moeten worden gebruikt. Ik wil een stap verder gaan door te stellen dat het Museumplein überhaupt geen functie meer moet hebben voor demonstraties en massale feesten. Voor demonstraties hebben wij het Malieveld in Den Haag, dicht bij de bewindslieden en Tweede Kamerleden.

AFM eindelijk wakker

Bestuurder Maatman laat de sector weten dat het onderzoek van de AFM naar niet-beursgenoteerde vastgoedfondsen in de komende maanden wordt afgerond. Hij spreekt ferme taal en roept beleggers op, die zich voelen misleid of bedrogen, zich bij de AFM te melden. Volgens het interview in het FD is het de AFM en DNB nu ernst om de misstanden in de sector van de CV-aanbieders aan te pakken. Wie de gang van zaken rond dit dossier heeft gevolgd, vraagt zich intussen af waarom AFM en DNB deze kwestie niet eerder adequaat hebben opgepakt. Het onderzoek is pas in 2010 ingezet.

Vraaguitval in alle sectoren

De vooruitzichten voor de vastgoedmarkten zijn sinds mijn eerste activiteiten in deze sector in 1974 nog nooit zo slecht geweest als nu. Natuurlijk hebben wij de koopwoningencrisis 1979-1982 gehad met prijsdalingen die groter waren dan de afgelopen tijd, maar de vraaguitval werd gedeeltelijk gecompenseerd door de ontwikkeling en bouw van huurwoningen door corporaties en institutionele beleggers. De markt voor commercieel vastgoed werd in die periode veel minder geraakt. Het omgekeerde deed zich voor begin jaren negentig (Golfoorlog).

Tijd voor bundeling van krachten

Met veel genoegen heb ik één dag Provada bezocht. Knap hoe dit evenement zich heeft ontwikkeld tot het meeting point van de vastgoedsector in Nederland. Talloze discussies over de ontwikkeling van de markt en veel nieuwe initiatieven. Iemand van buiten de sector, die geen kennis heeft van de vastgoedmarkten, zou tot de conclusie komen dat het buitengewoon goed gaat gezien alle vrolijke mensen en aantrekkelijke versnaperingen. Samen met een aantal andere oudgedienden heb ik mij wel een beetje verbaasd. Hoe past dit allemaal bij de vooruitzichten voor de diverse markten?

Goedkoop is duurkoop

De recente financiële problemen bij bouwer Midreth hebben in Amsterdam tot veel hoofdbrekens geleid over de vraag hoe nu verder met de bouw van het Stedelijk Museum. Aan de ene kant wordt er gedacht aan een vervolg onder leiding van de gemeente Amsterdam en aan de andere kant zijn er vele deskundigen die aangeven dat een externe projectmanager nodig is. Het track record van de gemeente voor goed opdrachtgeverschap is niet sterk, om niet te zeggen zeer zwak.

Nieuwe tegenslagen voor woningmarkt

In het regeerakkoord is heel stoer de aftrek van hypotheekrente tot een onaantastbaar principe verheven. Even was er sprake van opluchting bij ontwikkelaars, huiseigenaren en diegenen, die een koopwoning ambiëren. De blijdschap bleek echter van korte duur. Het streven om de woningmarkt niet te ontregelen wordt doorkruist door maatregelen van de Autoriteit Financiële Markten en de Nederlandsche Bank om de normen voor hypotheekverstrekking te verzwaren.

Gemeentelijke financiën uit de bocht

De afgelopen weken hebben tal van gemeenten aangegeven dat zij voor immense bezuinigingen staan en veel gemeenten hebben investeringsplannen in ontwikkelingslocaties geschrapt of ernstig getemporiseerd.

Pé Kohnstamm

Duurzaamheid van kantoren heeft een prijs

De afgelopen maanden is duurzaamheid een hot item geworden in de vastgoedsector.