Bij transformatie moet je door de bestaande situatie heen kijken. Zoveel wordt duidelijk tijdens een gebiedsbezoek van architectenbureaus Group A en Mei Architecten aan Hart van Zuid in Rotterdam voor het Transformatieplein 2019. Centraal in excursie staat de bezichtiging van wat de mensen van de gemeente als de ‘kantoorgebakjes’ aanduiden.
Anders dan die bijnaam doet vermoeden, zijn die kantoorgebakjes met hun melange van spiegelglas, grijs baksteen en marmer niet zulke lekkere hapjes. Afgebladderde pilaren en posters van leegstandsbeheerders tonen het bederf. Misschien komt het wel door de locatie. Want wie wil er nog werken tussen de negen rijstroken tellende Strevelsweg en een expeditiestraat van winkelcentrum Zuidplein?
Het opnieuw in gebruik nemen van de gebouwen als kantoren is een scenario waar Leen Kooman van Mei Architecten niet serieus vanuit gaat. De verplichting van minimaal label C in 2023 zou roet in het eten gooien. ‘Deze gebouwen zijn zo oud, dat je de gevels en installaties onder handen zou moeten nemen. Ik denk niet dat het zou lonen.’
Game changer
Maar mogelijk komt er een nieuwe openbaarvervoerhalte voor Hart van Zuid en dat zou een game changer kunnen zijn. Want stedebouwkundige Sandra Prins van de gemeente Rotterdam houdt rekening met een scenario met minder automobiliteit. ‘Als die nieuwe halte er komt, kunnen we misschien toe met minder asfalt op de Strevelsweg.’ Dat zou de locatie van de kantoorgebakjes al aantrekkelijker maken.
Een nu al duidelijke game changer is de verbetering van de openbare ruimte en het voorzieningenniveau door de gebiedsontwikkeling Hart van Zuid. Zwemcentrum Rotterdam is af, een theater met bibliotheek in aanbouw en een hotel met bioscoop in ontwikkeling. De Gooilandsingel die het allemaal verbindt wordt autoluw.
Dicht bij Zuiderpark
Voor de locatie van de kantoorgebakjes houdt de gemeente de opties open. ‘Durf vrij te denken, durf ver te gaan’, zegt Prins. Esther Roth, projectmanager aanpak kantoren, voegt toe: ‘Het is niet zo dat alle kantoren per se moeten verdwijnen. Functiemenging zou wel interessant zijn.’ Het aantal woningen in het gebied is relatief laag, maar Roth ziet meer nuttige toevoegingen. Gevraagd wat Rotterdam Zuid nog te weinig heeft, zegt ze: ‘Onderwijs, werkgelegenheid op MBO-niveau en reuring.’
‘Een anonieme non-plek. Functioneel en met weinig dichtheid’, zo beschrijft Adam Visser, partner van Group A, de locatie van de kantoorgebakjes. ‘Je kunt voor een grotere dichtheid kiezen en functies mengen. Beneden ondernemen en boven werken.’ Maar de potentie ziet Visser alvast wel. ‘Je zit fantastisch dicht bij het Zuiderpark. Ik zou zeggen: haal het dichterbij met plateaus. Dit is een plek om te vieren.’