Dat stelt de bank in zijn Vastgoedbericht 2019. In het jaarlijkse vastgoedbericht schetst Rabo Real Estate Finance de verwachtingen voor de komende jaren voor de vastgoedmarkt in een uitgebreide scenario-analyse.
De vastgoedmarkt heeft uitstekende jaren achter de rug, maar het denken dat er topvorming plaatsvindt neemt toe. Hiervoor ziet de bank verschillende oorzaken. Het gaat bijvoorbeeld al te lang te goed, ramingen worden telkens neerwaarts bijgesteld en beleggers ervaren steeds vaker een gebrek aan geschikt product.
In een basisscenario schetst Rabobank bovenstaande oorzaken onder ‘normale’ omstandigheden: de huidige economische conjunctuur en de verwachtingen van de bank. Onverwachte gebeurtenissen zijn echter nooit uit te sluiten. Daarom schetst de bank naast het basisscenario ook vier alternatieve scenario’s: internationale chaos, onverwachte renteschok, klimaatdisruptie en een 'economische nazomer'. Om kwetsbaarheden en mogelijke impact te bepalen zijn deze scenario’s naast het basisscenario gelegd. Met bijhorende onzekerheden, effecten en de kans dat ze optreden.
Resultaat scenario-analyse
Het resultaat van de scenario-analyse is dat de neerwaartse risico’s groter zijn dan het opwaarts potentieel. Hoofd Kennis en Sturing Maarten Donkers van Rabo Real Estate Finance verwacht de komende jaren minder investeringen, maar is positief over de waardeontwikkeling. 'Ook bij een lager investeringsvolume verwachten we waardegroei, al neemt het tempo af. Dat resulteert in 2019 tot een toename van 6,5 procent en voor 2020 5,0 procent.'
Bijsturen in portefeuille
Directeur Roel van de Bilt van Rabo Real Estate Finance constateert dat deze verwachting aansluit op het beleid van de bank. 'We sturen bij in onze portefeuille, maar zijn tegelijkertijd open voor nieuwe business. De beschikbaarheid is er en blijft aanwezig, waarbij we onverminderd kritisch blijven op de kwaliteit. Onze focus ligt onveranderd op het verduurzamen van vastgoed, de betaalbaarheid van woningen, impact in de samenleving en stadsontwikkeling.'
Eerste exemplaar voor DNB
Directeur Bedrijven Kirsten Konst van Rabobank reikte maandagavond 15 april 2019 het eerste exemplaar van het vastgoedbericht uit aan divisiedirecteur Financiële Stabiliteit Paul Hilbers van DNB. Hilbers constateerde dat commercieel vastgoed zich in afgelopen jaren sterk heeft hersteld van de crisis. 'Dit herstel gaat gepaard met grote regionale verschillen. Vooral op toplocaties zijn de prijzen sterk gestegen en staan de rendementen onder druk.'
Volgens Hilbers laat een omslag in de markt zich slecht voorspellen. 'Daarom is het nuttig dat het vastgoedbericht verschillende scenario’s schetst, zodat investeerders rekening kunnen houden met mogelijke risico’s en kwetsbaarheden onder verschillende omstandigheden. Het functioneren van de vastgoedmarkt zou verder verbeterd kunnen worden door betere beschikbaarheid van data en het vergroten van de kwaliteit van taxaties.'
