Dat betoogt Coen Teulings, hoogleraar economics, institutions and society aan de Universiteit Utrecht en oud-directeur van het Centraal Planbureau, in het Financieele Dagblad. Teulings schrijft de lage reële rente toe aan de overvloed van kapitaal en niet aan het beleid van centrale banken.
'De reële rente is een marktprijs, die wordt bepaald door vraag en aanbod van kapitaal, niet door centrale bankiers. In de eurozone is er door de vergrijzing een groot aanbod van kapitaal, doordat mensen sparen voor hun pensioen. Dit is ook het geval in Japan en China. De daling van de reële rente is daarom sinds 1985 een wereldwijde trend.'
Volgens Teulings kunnen centrale bankiers niet anders dan de nominale rente bij de daling van de reële rente laten aansluiten. 'Doen ze dat niet, dan is een diepe recessie het onvermijdelijke gevolg. Dat heeft de eurozone in 2011 ervaren, toen de ECB, toen nog onder Jean-Claude Trichet, tegen alle marktsignalen in de rente heeft verhoogd.'
De enige manier om evenwicht op de kapitaalmarkt te brengen is om het spaaroverschot uit de markt te nemen, betoogt Teulings. 'Japan loopt qua vergrijzing vijftien jaar op de Eurozone voor. (...) Daar zou Europa van kunnen leren. Na veel experimenteren bleek in Japan maar één oplossing te werken: een combinatie van een lage rente en hoge overheidsuitgaven of staatsschuld. Door het spaaroverschot uit de markt te nemen hielp de overheid om de kapitaalmarkt in evenwicht te brengen.
